ΙΟΝΙΚΗ & ΛΑΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.

Η «Ιονική Κρατική Τράπεζα» ιδρύθηκε στις 23 Οκτωβρίου του 1839, με έδρα το Λονδίνο. Αρχικά εξυπηρετούσε τις συναλλαγές μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας και των Ιόνιων νησιών, τα οποία εκείνη την εποχή αποτελούσαν προτεκτοράτο της Μεγάλης Βρετανίας. Το πρώτο της κατάστημα, το οποίο ήταν ταυτόχρονα και το κεντρικό γραφείο της τράπεζας λειτούργησε για πρώτη φορά στις 2 Μαρτίου 1840 στην Κέρκυρα.

Η ιστορία της γίνεται ακόμη πιο ενδιαφέρουσα μετά το 1864, μετά την Ένωση των Ιονίων Νήσων με την Ελλάδα, οπότε λειτουργεί πλέον στο πλαίσιο του ελληνικού βασιλείου. Η τράπεζα επεκτείνει τις δραστηριότητές της και στην υπόλοιπη χώρα, λειτουργώντας ως φορέας υλοποίησης της ελληνικής νομισματικής πολιτικής (εκδοτικό δικαίωμα χαρτονομισμάτων), προνόμιο το οποίο το κληρονόμησε από την Ιόνιο Πολιτεία και το διατήρησε έως και το 1920.

1914-1918 Κατά τη διάρκεια του Α” Παγκοσμίου Πολέμου άνοιξε υποκαταστήματα σε πόλεις-«κλειδιά», Θεσσαλονίκη, Σύρος, Χίος, Μυτιλήνη, Ηράκλειο, Χανιά και Καβάλα και αποτελούσε το βασικό κανάλι που χρησιμοποιήθηκε από τη βρετανική κυβέρνηση για τη ροή κεφαλαίων προς την προσωρινή κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης.

1920 Το εκδοτικό προνόμιο της Ιονικής έληξε οριστικά και μεταβιβάστηκε αυτόματα στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας.

1926 Ίδρυσε το πρώτο κατάστημα της στην Κύπρο.

Το 1938 η Ιονική αγοράζει τα 2/3 των μετοχών της Λαϊκής Τράπεζας των αδελφών Λοβέρδου, μιας μικρής ιδιωτικής τράπεζας που ιδρύθηκε στην Αθήνα το 1905

Στα τέλη του 1938 η Ιονική αγόρασε τα 2/3 των μετοχών της Λαϊκής Τράπεζας, η οποία από τότε μπήκε κάτω από τον έλεγχο και τη διοίκηση της Ιονικής. Την ίδια χρονιά ιδρύθηκε η Ανώνυμη Εταιρεία Γενικών Ασφαλειών «Η Ιονική».

 

Το 1957 έπειτα από επίμονες διαπραγματεύσεις ο καθηγητής Στρατής Ανδρεάδης έπεισε τον Άγγλο τραπεζίτη Sir Charles Hambro  που ήλεγχε την Ιονική Τράπεζα να του την πουλήσει έναντι αμέσου καταβολής σε συνάλλαγμα ποσού 635.000 αγγλικών λιρών, μολονότι η καθαρά περιουσία της Τράπεζας εξετιμήθη τότε σε άνω του 1.000.000 λιρών.

Μολονότι ο Στρ. Ανδρεάδης είχε την δυνατότητα να καταβάλει το ποσό από δικά του χρήματα και να γίνει ιδιοκτήτης της τράπεζας, δεν το έκανε γιατί πρόθεσή του ήταν να ενισχύσει την Εμπορική Τράπεζα που τότε ναι μεν ήταν Πρόεδρος του Δ.Σ. αλλά μικρός μόνο μέτοχός της.

Η τότε Κυβέρνηση θεώρησε ότι η εξαγορά της Ιονικής ήταν συμφέρουσα για τον τόπο αλλά λόγω των γνωστών συναλλαγματικών δυσχερειών της εποχής εκείνης, η ελληνική κυβέρνηση δύσκολα θα διέθετε το ποσό των 635.000 λιρών. Αποφάσισε τότε, για να μην χαθεί η ευκαιρία, να χορηγήσει στην Εμπορική Τράπεζα το συνάλλαγμα των 635.000 λιρών (ισότιμο τότε προς 2.000.000 δολάρια) αλλά υπό τον όρο ότι εντός τριετίας προσωπικώς ο Στρατής Ανδρεάδης θα εισήγαγε από το εξωτερικό και θα εκχωρούσε στην Τράπεζα της Ελλάδος το ποσό των 2.000.000 $, μολονότι η Εμπορική Τράπεζα θα γινόταν κύριος της Ιονικής και όχι ο Ανδρεάδης. Επιπλέον ζητήθηκε από τον Στρ. Ανδρεάδη να παραδώσει στην Τράπεζα της Ελλάδος ως εγγύηση 100.000 μετοχές του της Εμπορικής Τραπέζης. Παρότι οι όροι αυτοί ήταν επαχθείς ο Ανδρεάδης τους δέχθηκε και αντί για τρία χρόνια σε λίγους μήνες μετα την εξαγορά εισήγαγε στην χώρα συνάλλαγμα 2.000.000 $, αποδεικνύοντας ότι κύριο μέλημά του ήταν να ενισχυθεί η Εμπορική Τράπεζα και όχι για το προσωπικό του όφελος.

Την ίδια χρονιά 1957 εξαγοράζεται και η Λαϊκή Τράπεζα η οποία ιδρύθηκε το 1905 και είχε αγορασθεί από τις Ιταλικές κατοχικές δυνάμεις το 1944 αντί μόνον 70 εκατ. Δραχμές.

Τα περιουσιακά στοιχεία της Ιονικής τράπεζας στην Ελλάδα ενσωματώθηκαν με αυτά της Λαϊκής Τράπεζας η οποία μετονομάστηκε σε Ιονική και Λαϊκή Τράπεζα της Ελλάδος (Ι.Λ.Τ.Ε.)

1980 Σε έκτακτη Γ.Σ. της Εμπορικής η Διοίκηση αποφασίζει, παρά τις έντονες αντιδράσεις του Στρ. Ανδρεάδη και πλήθος μικρομετόχων, την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ελεγχόμενης Ιονικής & Λαϊκής τραπέζης κατά 98% με περιορισμένη όμως συμμετοχή της Εμπορικής. Τα επιχειρήματα ήταν ότι η σχέση ιδίων κεφαλαίων προς καταθέσεις ήταν 1 προς 32 δηλ. ήταν κακή και θα έπρεπε να βελτιωθεί. Η Νομισματική Επιτροπή το αποδέχθηκε και το προσυπέγραψε, την ίδια στιγμή ενέκρινε να εγκατασταθεί στην Ελλάδα η Societe Generale με σχέση 1 προς 149. Η δε Εμπορική δικαιολόγησε την περιορισμένη συμμετοχής της στην αύξηση με αποτέλεσμα να απωλέσει σημαντικό περιουσιακό στοιχείο ότι ΔΕΝ διέθετε το απαιτούμενο κεφάλαιο που ήταν 1.654.665.000 δρχ.

Για να πετύχει η αύξηση η Διοίκηση της Ιονικής & Λαϊκής προσδιόρισαν την τιμή στις 5.300 δρχ. Όμως ορκωτοί Λογιστές από την Αγγλία μετα από πολύμηνο εξονυχιστικό έλεγχο σε συμμετοχές και ακίνητα της τράπεζας και με την συνδρομή της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Μεσιτών – Εκτιμητών Ακινήτων Ελλάδος απεφάνθησαν ότι η εσωτερική αξία της μετοχής σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να είναι λιγότερο από 16.000 δρχ. Δηλ. οι μέτοχοι της Εμπορικής με την πώληση 214.197 μετοχών της Ι.Λ.Τ.Ε. έχασαν πάνω από 2 δις. Δρχ.

Την ίδια εποχή που η Εμπορική «δεν είχε» χρήματα για να συμμετάσχει στην αύξηση της Ι.Λ.Τ.Ε. είχε καταθέσεις 1.400 δις. στην Τράπεζα Πίστεως, 850 εκ. στην ΙΛΤΕ, 700 εκ. στην Continental Bank και 450 εκ. σε άλλες τράπεζες, σύνολο 3.400 δις δρχ. (άξιο απορίας είναι γιατί ένα τέτοιο μεγάλο ποσό ήταν κατατεθειμένο σε ανταγωνίστριες τράπεζες και μέρος αυτού δεν χρησιμοποιήθηκε στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΙΛΤΕ. Στην ουσία η πραγματική διαφορά που θα έπρεπε να καταθέσει η Εμπορική εάν ασκούσε πλήρως το δικαίωμά της θα ήταν 900 εκ. μα αφού μόνο στην ΙΛΤΕ είχε καταθέσεις 850 εκ. δρχ. ΑΡΑ ήταν πολιτική η απόφαση να μην συμμετάσχει και να συρρικνωθούν τα κέρδη της. Την ίδια εποχή συμμετείχε στην αύξηση των «προβληματικών» Ναυπηγείων Ελευσίνος καταβάλλοντας το υπέρογκο ποσό των 2.216.000.000 δρχ.)

Το 1988 η τρίτη σε μέγεθος τράπεζα της Ιταλίας, η Instituto Bancario San Paolo di Torino εξέφρασε το έντονο ενδιαφέρον της να βρεθεί στην ελληνική αγορά. Η ιταλική τράπεζα ζητούσε το 20% της Ιονικής Τράπεζας, επιθυμώντας να εξαγοράσει τα δικαιώματα που δε θα είχε ασκήσει η Εμπορική Τράπεζα, συμμετέχοντας στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Ιονικής Τράπεζας. Μετά, όμως, τις επαφές με την ελληνική κυβέρνηση, η πρόταση παραπέμφθηκε στις καλένδες.

1998 Το Μάρτιο προκηρύσσεται από την κυβέρνηση Σημίτη ο διαγωνισμός πώλησης της Ιονικής Τράπεζας.

1999 Η Εμπορική Τράπεζα μεταβιβάζει το 51% των μετοχών της Ιονικής στην Alpha Τράπεζα Πίστεως.

2000 Η ''Alpha Τράπεζα Πίστεως'' εξαγοράζει την πλειοψηφία των μετοχών της ''Ιονικής και Λαϊκής Τραπέζης'', θέτοντας τα θεμέλια για τη δημιουργία ενός μεγάλου ιδιωτικού, εύρωστου και δυναμικού ελληνικού τραπεζικού Ομίλου.

Βιβλιογραφία:

-Ο όμιλος επιχειρήσεων Στρατή Ανδρεάδη «Χθες  σημερα  αυριο» Αθήνα 1986

-Β.Κρεμμυδάς, Α. Αγγελοπούλου, Δ. Καρβέλη, Ε. Μπενέκη, Φ. Σαχινίδης «Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος ένα χρονικό»

-Ιστορία της Ιονικής www.syntaxilte.gr